“Blinaja” Ekosistemi i bashkejetesës së florës e faunës, rezervati më i madh shqiptar i gjahut

Kemajl Kadriu, ing.dip.Shef Divizioni për Infrastrukturë pyjore

Departamenti i Pylltarisë në MBPZHR

E vendosur mbi një reliev të valëzuar me kodrina e lugina përrallore, një sipërfaqe prej më se 2000 hektarë, Blinaja përbën një “ishull” ku lulëzon jeta e harmonia midis kafshëve të gjahut e drurëve më karakteristik të hapësirës shqiptare. Ata që dëshirojnë të shohin çfarë kanë ëndërruar për kaprollin, drerin e derrin e egër do i shohin në jetën e tyre të përditshme në njësinë e menaxhimit të Blinaja-s, në zemër të Kosovës. Kjo njësi menaxhimi shtrihet në pjesën perëndimore të ultësirës së Kosovës, në jug-perëndim të Prishtinës në largësi prej 32 km dhe ngrihet në lartësitë 600 – 850 m mbi nivelin e detit, në një rajon kodrinor të vendgjuetive. Sipas destinimit, është zonë gjuetie me rëndësi të veçantë,  e themeluar në vitin 1955 me vendim të organeve përgjegjëse të ish KSAK –së dhe rithemeluar  në shkurt të vitit 2009 me Vendim të Ministrit të MBPZHR-së.

Nga viti 1936 ekzistojnë dokumentet e para të planifikimit për këtë njësi menaxhimi. Në vitin 1956 është hartuar plani afatgjatë i menaxhimit për 10 vjet për pyjet dhe faunën e egër, për të vazhduar në  vitin 1974 me plane menaxhimi dhe hartimin e një dokumenti  “Studimi i zhvillimit dhe programi kompleks i menaxhimit me pyje”.  Gjithashtu ekzistojnë planet  e menaxhimt të hartuara për periudhat e viteve: 1986-1996, 1996-2006 dhe plani i menaxhimit të kafshëve të egra 2008-2018. Emërtimi i saj është realizuar në bazë të pjesëmarrjes të shtrirjes të llojit të drurit Bliri ( Tilia ssp.).

Bota e gjallë bimore e kësaj njësie menaxhimi përfaqësohet nga një numër i madh llojesh autoktone, si dhe nga fauna e egër. Vegjetacioni është i begatshëm dhe i llojllojshëm si rezultat i proçeseve historike evolutive dhe kushteve mjaft të përshtatshme gjeografike, orografike, klimatike, gjeologjike dhe pedologjike.

Karakterizohet me një terren të brezit kodrinor me thyerje mesatare dhe pa pjerrësi të theksuara. Hidrografia përbëhet nga prroska të vogla që gjatë verës thahen tërësisht. Janë të ndërtuara 30 penda ujëmbledhëse me qëllim të furnizimit me ujë gjatë gjithë kohës.

Kjo njësi menaxhuese ka një bazë strukturale që përbëhet nga shkëmbinj gëlqeror dhe serpentinave të strukturave të ndryshme. Bazën gjeologjike e përbejnë shkëmbinj që janë pjesë e silikateve acidike si; mikashisti, kuarcit, amfiboliti, muskoviti etj.

Njësia e menaxhimit “Blinaja” përfshihet nga klima kontinentale që në lartësitë larta mbidetare karakterizohet me vlera të theksuara të temperaturave ekstreme të ndikuara nga thyerja e terrenit dhe elementëve të klimës kontinentale. Temparatura mesatare  muajit më të thatë në korrik është 20.3 gradë celsius ndërsa e muajit më të ftohtë në janar -1.4 gradë celsius. Temperatura mesatare vjetore është 10.2 gradë celsius. Sasia e të reshurave është 600-900 mm/vit të cilat kryesisht bien gjatë shtënës së dimrit.

Njësia menaxhuese Blinaja kryesisht shtrihet në toka të kafenjta mesatarisht të thella mbi substrat gur – grill  duke mos përjashtuar prezencën e tipave të tjera të tokave si; tanker të hirta kafe, tanker të tipit mbi gurë, redzinë tipike mbi substrat gëlqeror, të kuqërremtë kafe etj.

Sipas planit të menaxhimit të  hartuar gjatë vitit 2013 janë nxjerrë të dhëna si më poshtë:

-          Sipërfaqja  e përgjithshme  ..................................................................................................... 2172 ha

-          Sipërfaqja pyjore ...................................................................................................................... 2027 ha

-          Vëllimi në këmbë ................................................................................................................ 332325 m³

-          Rritja vjetore.............................................................................................................................. 9737 m³

-          Vëllimi i rekomanduar i prerjes ............................................................................................ 2950 m³

Pjesa dërrmuese e sipërfaqes pyjore  (mbi 90%) janë pyje cungishte, ndërsa pjesa e mbetur e sipërfaqes janë pyje të lartë, livadhe, kullota, sipërfaqe ujore etj.

Pjesëmarrja e llojeve ne vëllimin e përgjithshëm në nivel të njësisë menaxhuese dominohet kryesisht nga dushqet, ku qarri ka pjesëmarrjen më të madhe 49%, bunga 33% e më pak shparthi me 6%, po ashtu lloje të tjera fletorësh si ahu, bliri etj. zënë rreth 11% dhe pjesën e mbetur e zë pisha e zezë. 

Kjo njësi menaxhimi ka një shpërndarje homogjene të klasave menaxhuese/KM, ku dominojnë kryesisht klasa menaxhuese të pyjeve të ulëta cungishte 4000 në afro 84% të sipërfaqes së përgjithshme të cilat janë të moshës së re. Pyjet e larta KM 1000 dhe 2000 nuk janë fare të përfaqësuara, ndërsa kulturat pyjore përfaqësohen 87.2 ha apo 3.2 %,  kurse shkurret KM 5000 janë prezentë në afro 22 % të sipërfaqes.

Në aspektin e rritjes vjetore, pjesën më të madhe e kanë pyjet cungishte të dominuara nga dushqet, të cilat zënë rreth 90% të rritjes totale vjetore (9033 m³/vit), kjo si rezultat edhe i pjesës dërrmuese të sipërfaqes që ato zënë.

Për periudhën 10 vjeçare sasia e prerjeve të planifikuara është 29,507 m³ vëllim drusor, kryesisht si dru zjarri dhe me sasi të vogël të drurit teknik të imët. Kjo sasi e prerjeve të planifikuara përfshin vlerën e 30% të rritjes vjetore, e cila paraqet vlerën minimale të prerjeve të nevojshme për menaxhim të qëndrueshëm të pyjeve me destinim të veçantë siç është rasti në Njësinë Menaxhuese të “ Blinajës”.

Raporti i trajtimeve të propozuara

Tipi i trajtimeve	Sip. e n/ngastrave ha	Sip. per trajtim ha
Konversion	51.5	24.5
Pastrime/ Çlirime	14.2	9.1
Rrallime	1106.9	537.2
Prerje regjenerues njëmoshore	185.3	107.5
Prerje regjenerues shumëmoshare	22.1	8.9
Prerje sanitare	55.7	28.5
Total sipërfaqe për n/ngastra	1435.7	716

Në këtë njësi menaxhuese dominojnë trajtimet me rrallime të një sipërfaqe të përgjithshme 1106.9 ha ndërsa sipërfaqja e ngastrave që kërkohet ndërhyrje  me masa të ndryshme është rreth 1435.7 ha. Duke pasur parasysh urgjencën e trajtimit të sipërfaqes të n/ngastrave të planifikuara për trajtim, ekzistojnë 66 n/ngastra që kërkojnë trajtime urgjente në një sipërfaqe deri 716 ha, nga këto 537 ha rrallime dhe 107.5 ha prerje regjeneruese njëmoshore. Deri tek këto rezultate është arritur sipas propozimit dhe planifikimeve të rekomanduara nga grupet e inventarizimit në terren.

Duke u mbështetur në pozicionin gjeografik, kushteve gjeologjike, pedologjike, hidrologjike dhe karakteristikave të relievit dhe të klimës, Blinaja ofron kushte mjaft të përshtatshme për kultivimin e botës së egër shtazore, kryesisht të gjitarëve që kanë rëndësi të madhe për gjueti rekreative.

Llojet më prezentativë që kultivohen në njësinë menaxhuese të Blinaja-s, janë kaprolli (Capreolus capreolu)s, derri i egër (Sus strofa), dreri bri lopatë (Dama dama), derri i rëndomtë (Cervus elaphus). Përveç llojeve të kultivuara në këtë njësi menaxhimi mund të hasim lloje karnivore si ujku (Canis lupus), dhelpra (Canis vulpes), vjedulla (Meles meles), macja e egër (Felis silvestris), shpendët si shqiponja perandorake (Aquilla heliaca), shqiponja e maleve (Aquilla chrysaetos), thëllëza e gurëve (Alectoris graeca), petriti i pulave (Açepiter gentilis), etj.  Brenda vitit, gjatë stinëve të ndryshme, kohë pas kohe ndalojnë edhe shumë shpezë të tjera shtegtare. 

Kushtet natyrore mundësojnë kultivimin e kafshëve dhe shpezëve të egra për gjueti, që e bëjnë këtë njësi menaxhimi një lokacion të mirë për gjueti rekreative. Blinaja përfaqëson një lloj të mbyllur të vendgjuetisë, çka do thotë se nuk ka lëvizje të lirë të faunës së kultivuar dhe grabitqarëve natyror. Mungesa e grabitqarëve e bën gjuetinë si mjetin kryesor për të kontrolluar numrin e kafshëve apo ruajtjen e  ekuilibrit biologjik, duke mos lejuar shtimin e numrit të madh të kafshëve mbi ekuilibrin biologjik dhe mbi kushtet apo mundësitë premtuese për ushqim dhe me këtë ruajtjen e këtij ekosistemi.

Pyjet ne Suedi

Rexhep Ndreu 

Të dhëna mbi politikat pyjore kombëtare të Suedisë, implemtimi, çertifikimi dhe planet e menaxhimit

Në vitin 1990, u rishikuan politikat pyjore kombëtare të Suedisë. Në përputhje me paktikën zakonore në Suedi, u krijua një komitet parlamentar për të kryer rishikimin, i përbërë nga një nivel i lartë ekspertize, të cilët përfaqësonin departamentet e qeverisë, tregtarët dhe industrinë, grupet kërkimore e të konservimit etj. Politika e re pyjore, e cila u vu në zbatim në vitin 1994, mbi të gjitha u ndikua nga dëshira për liberalizim më të madh në sektorin e biznesit dhe nevoja për vëmendje më të madhe ndaj çështjeve të konservimit në pylltari. Struktura e politikës u ndryshua nga një strukturë e karakterizuar nga imponimi i rregulloreve tek “liria është përgjegjësi” bazuar mbi menaxhimin sipas objektivave. U formuluan dy qëllime thelbësore me status të barabartë: një për prodhimin dhe një për mbrojtjen e biodiversitetit. Një parim që ndodhet në politikën e re është që tregut duhet t’i jepet më shumë hapësirë për produkte dhe shërbime të ndryshme pyjore. Prandaj, taksimi dhe subvencionimi në pylltari janë hequr. Përveç kësaj, politika dhe legjislacioni pyjor tani aplikohen në mënyrë të barartë për të gjithë pronarët e pyjeve. Rishikimi gjithashtu rezultoi në krijimin e më shumë rezervateve natyrorë nga qeveria, shumë prej të cilëve i janë bashkuar rrjetit Europian Natura 2000. Vitet e fundit, pylltaria është ndikuar gjithnjë e më shumë nga politikat mjedisore. Synimi kryesor i politikës është – në përputhje me marrëveshjet ndërkombëtare – që të sigurojë që zhvillimi është i qëndrueshëm. Parimi themelor i politikës mjedisore është integrimi sektorial, psh. çdo sektor i shoqërisë është përgjegjës për implikimet mjedisore të aktiviteteve në sektorin e tyre. Në vitin 2004, politika pyjore iu nënshtrua një rishikimi të mëtejshëm. Kjo rezultoi me një vendim parlametar që, në esencë ishte një vazhdimësi e politikës ekzistuese, por me një theks më të fortë mbi çështjet klimatike.

Implementimi

Agjensia Suedeze e Pyjeve (ASP) u themelua në vitin 2006, duke zëvendësuar kështu Bordet Pyjore të Qarqeve dhe Bordin Kombëtar të Pyjeve të mëparshme. Agjensia është autoriteti kryesor për pyjet dhe çështjet e lidhura me mjedisin dhe konservimin. Përveç rolit të saj në garantimin e respektimit të ligjeve dhe rregulloreve përkatëse, ASP gjithashtu siguron trajnime, këshillime dhe informacione mbi pylltarinë. Një tjetër detyrë është kryerja e studimeve e analizimeve për të indentifikuar stacione të vlefshëm konservimi dhe trashëgimie natyrore dhe të mbajë një regjistër për stacione të tillë.

 Agjensia Suedeze e Mbrojtjes së Mjedisit është agjensia kombëtare përgjegjëse për politikat e përgjithshme mjedisore, ndërsa agjensitë e tjera qeveritare kanë përgjegjësi specifike. Roli i agjensisë është të promovojë politika mjedisore dhe të veprojë si një agjent unifikues për çështjet mjedisore. Gjithashtu agjensia ka përgjegjësi kombëtare për krijimin e rezervateve natyrore. Kjo punë bëhet në koordinim me ASP. Të dyja agjensitë përdorin gjerësisht masa ligjore, si edhe edukimin, trajnimet, këshillimet dhe shërbimet e informacionit për të siguruar zbatimin e politikave pyjore kombëtare.

Kushtet kryesore të Aktit të Pyjeve aktual, i cili ka një kuadër më të gjerë se sa legjislacioni i mëparshëm për silvikulturën dhe menaxhimin e pyllit janë:

  Ripyllëzim i  detyrueshëm pas prerjeve përfundimtare;

§            Ndalim i shfrytëzimit të grumbujve të rinj;

§            Një detyrim mbi pronarët e pyjeve për të kryer kontroll parandalues ndaj insekteve dëmtues;

§            Regjime të veçanta menaxhimi  për pyjet fletorë dhe ata malorë;

§          Një detyrë e përgjithshme kujdesi për objektet apo stacionet me vlera natyrore, historike apo trashëgimore    në pyje.

  Të ardhurat neto nga pyjet taksohen – esencialisht në të njëjtën mënyrë ashtu si edhe për degët e tjera të   industrisë.

 Legjislacioni mbi matjet  e lëndës drusore, përcakton që matjet për trupat e sharrës, drurin e pastës dhe ashklat duhet të kryhen në përputhje me udhëzimet e ASP. Kjo siguron një bazë korrekte për pagesat.

Pylltaria ekonomike dhe efiçiente

Në ditët e sotme shfrytëzimi i pyjeve kryhet gjerësisht nga kontraktorë privatë, i cili është efiçent dhe tepër i mekanizuar. Këta kontraktorë përdorin makineritë e tyre dhe përbëjnë një element të rëndësishëm në Pylltarinë Suedeze. Megjithatë, në sipërmarrjet e pyjeve të familjes, pronarët shpesh i kryejnë vetë rigjenerimin dhe punime të tjera silvikulturore.

Duke qënë se shumica e makinerive pyjore janë të pajisura me kompjutera “on board” dhe sisteme të lëvizshme komunikimi, shfrytëzimi mund të drejtohet për të përmbushur nevojat dhe kërkesat aktuale të tregut. Edhe transportimi i afërt (secondary haulage), i cili bëhet me anë të rrugëve apo hekurudhave tashmë është një pjesë integrale e këtij sistemi. Me një qarkullim efiçent të drurit të këtillë, sasia e lëndës drusore të depozituar në shesh depozitimet apo në vend grumbullimet e përpunimit është reduktuar në mënyrë të ndjeshme. Trupat e sharrës dhe druri i pastës përbëjnë pjesën më të madhe të të ardhurave neto, por asortimentet për energji po rriten ekonomikisht. Interesi për llojet gjethegjëra është duke u rritur për dy arsye kryesore. Një është ajo që industria e përpunimit të drurit kërkon për më shumë lloje fletorë, dhe tjetra që shumë pronarë pyjesh po shohin për alternativa për pishën dhe hormoqin, pasi këto janë të ndjeshme ndaj rrëzimit nga erërat, siç është evidentuar edhe në stuhitë e forta të ndodhura kohëve të fundit në Suedi. Disa të adhura jodrusore nga pyjet të një rëndësie në rritje janë turizmi dhe energjia e erës.

Çertifikimi

Ekziston një nevojë në rritje për aktorët e tregut të lëndës drusore për të qënë në gjendje t’u ofrojnë klientëve të tyre garancinë e cilësisë së lartë të produkteve pyjore dhe informacion të detajuar mbi ndikimet mjedisore direkte dhe indirekte të produkteve të tyre. Një mënyrë me të cilën kjo është  bërë, është me anë të çertifikimit pyjor, i cili garanton që praktikat dhe produktet e kompanive të çertifikuara kanë përmbushur standartet specifike. Duke qënë eksportues të mëdhenj të lëndës drusore dhe produkteve me bazë drusore, sipërmarrjet suedeze kanë qënë në pararojë të skemave kombëtare dhe ndërkombëtare të çertifikimit për sektorin pyjor, si pjesë e përpjekjeve për të promovuar lëndën drusore si një lëndë e parë e qëndrueshme.
Planet e menaxhimit të pyjeve

Sipërmarrjet industriale pyjore tani përdorin planet e ekologjisë së peisazhit (landscape ecology plans), ndërsa sipërmarrjet familjare përdorin planete menaxhimit të pyjeve të gjelbër (green forest management plans) në të dy tipet e planeve, grumbujt pyjore klasifikohen sipas prodhimit dhe vlerave të konservimit.

Planifikimi i menaxhimit tradicional vullnetar në Suedi ka evoluar në një mjet efektiv për inkorporimin e masave të përgjithshme dhe të specializuara të konservimit në pylltarinë e përditshme; kjo mbulon objekte dhe stacione me vlera natyrore apo trashëgimore. Këto plane gjithashtu janë instrumente të rëndësishme për çertifikimin e pyjeve.

Të gjitha sipërmarrjet industriale pyjore të mëdha në ditët e sotme përdorin Planet ekologjike të peisazhit. Këto plane sigurojnë që çdo peisazh pyjor (zakonisht duke përbërë një sipërfaqe prej 30.000 – 40.000 ha) do të pëmbajë një proporcion të pranueshëm pyje të vjetër, pyje gjethegjerë etj. në terma afatgjatë. Planet janë hartuar me ndihmën e sistemeve të informacionit gjeografik të kompjuterizuara dhe shohin disa dekada përpara.

Shumica e pronarëve të pyjeve në Suedi kanë një plan menaxhimi të pyllit të tyre, i cili specifikon statusin aktual të pyllit dhe masat e propozuara për t’u kryer gjatë një periudhe 10 vjecare për të sigurar një përfitim të mirë financiar dhe për të ruajtur dhe promovuar biodiversitetin e pyllit.

Ndotesit e Gjanices

Besmir Agalliu 

Rrethi i Fierit ofron dhe potenciale të rëndësishme natyrore për zhvillimin e tij. Në përgjithësi kemi te bëjmë me një rajon fushor me lartësi nga 0-100 m mbi nivelin e detit dhe me toka shumë pjellore. Edhe relievet kodrinore janë përgjithësisht të buta dhe të mundshme për shfrytëzim bujqësor.

Ne kuadrin e pasurive natyrore rëndësi të veçantë kanë pasuritë ujore, ku përveç detit Adriatik, rrethi përshkohet nga lumenjtë Seman, Vjosë e Gjanica. Semani - 281 km i gjatë formohet nga bashkimi i Devollit me Osumin në afërsi të Beratit. Siperfaqja e pellgut ujëmbledhës është 5949 km2, prurja mesatare vjetore e tij arrin në 96 m3/sek. Semani është ndër lumenjtë më eroziv, duke e bërë lumin me eroziv në vend. Vjosa - 272 km i gjatë buron nga malet e Pindit në Greqi. Sipërfaqja e pellgut ujëmbledhës është 6700 km2, ndërsa prurja mesatare vjetore e tij arrin 195 m3/sek. Gjanica - 67 km buron nga burimet e Poçemit e të Kalivaçit. Sipërfaqja e pellgut ujëmbledhës është 234 km2. Është një nga lumenjtë më të ndotur në vend, për shkak të derdhjes së naftës. Rrethi ka edhe disa liqene artificiale ku më i madhi e më i rendësishmi prej tyre është ai i Kurjanit me sipërfaqe 375 ha, ujërat e tij përdoren për ujitje. Bota natyrore bimore dhe shtazore e rrethit është transformuar nga veprimtaria e njeriut. Megjithatë rrethi i Fierit dallohet për disa lloje bimësh e kafshësh sidomos në pjesët bregdetare e fushore. Ndërsa në ujërat e detit gjenden shumë lloje peshqish si qefulli, levreku, koca etj.

Nëntoka është mjaft e pasur me lënde djegëse siç janë gazi natyror dhe nafta ku dallohet zona e Patos-Marinzës, e cila është dhe zona naftëmbajtëse më e madhe në Shqipëri. Gjithashtu nëntoka është e pasur edhe me materiale ndërtimi si zhavore, rërëra, argjila etj.

Pikerisht keto te fundit qe jane nje pasuri e mire per biznesin, jane dhe nje fatkeqesi e madhe per te. Abuzimi me to dhe shperfillja prej kaq vjetesh ke bere qe Fieri te vujae nga nje “KANCER” qe e pershkruan ate mes per mes mu ne qneder te qytetit. Rrethi I Fierit eshte nje nga rrathet me te dontura per nga lumenjte. Pasi fusha naftënxjerrëse Marinëz-Patos, Rafineria e Naftës Ballsh, AZOTIKU. Kane bere ndotjen e Gjanices dhe basenit lumor Seman duke shkaterruar floren dhe faunen. Ndotja eshte paraqitur edhe te ujerat nentokesore e siperfaqesor.

Duke kaluar mes qytetit të Fierit, përpara se të bashkohet me Semanin në të shkarkohen mbeturinat urbane, duke e bërë ujin e tij pa asnjë formë jete. Eshtë vlerësuar se çdo muaj në Gjanicë derdhen rreth 12'587-18’091 m3 mbeturina të lëngëshme me përmbajtje hidrokarburesh dhe vajra industriale (AKM/NEA, 1997-1998). Në këtë zonë, edhe vlera e BTEX (benzen, toluen, etil-benzen, ksilen) mund të jetë shumë e lartë. Krahas dëmit në florën dhe faunën natyrore ujore, përdorimi i ujit për vaditje dhe blegtori është me rrezik. 

 Ndotja qe bejne nga hedhja e naftes.

Sikur mos te mjaftonin keto gjera qe te shkaterronin Kete mrekulli qe ka fal ZOTI ketij qyteti kaq te madh dhe te mrekullushem, lenia mbas dore e pushtetit vendor dhe atij qendror per kaq vite ka sjelle dhe shume problematika te tjera. Shkarkimi i ujerave te zeza nga pallatet qe jane ngritur afer tij dhe lokaleve, jane nje shqetesim mjaft serioz.

C’do gje i eshte shkaterruar ketij lumi. Sa hyne ne qytet verejme qe jane bere me qindra palate dhe locale duke ja shkaterraur shtratin ketij lumi dhe duke cuar ne erosion ne vende vende. Prurjet e here pas here te medha kane bere qe te sjelle shkaterrime ne mas dhe ne deme te medha materiale.Mos patja e nje plani urbanistik ka bere qe te ngrihen mbi ted he afer tij me qindra locale dhe hotele, duke devijuar edhe rrjedhjen e tij.

 Si per ironi te fatit spitali i Fierit sikur mos te kishte vend hedhje per mbetjet spitalore ne vende te caktuara nga Ministria Shendetesise. Hedhin mbetjet spitalore pikerisht, duke sjelle nje ndotje edhe me te rrezikshme.

Gjendja e ketij lumi eshte e mjerishme. Qeverite asnje here nuk I kane kethyer syte nga kjo mrekulli. Vite me pare ishte nje parajse e vertete ku mund edhe te peshkoje tregojne me te mocmit.

Duhet nderhyrje urgjente per te parandaluar kete krim te madh. Fatkeqesisht edhe sot nuk eshte marre asgje parasysh. 

14 vjet rrugetim me “Mjedisin SOT”…

Besnik Baka

Me nje lajm nga “Shekulli” mbi investimet e nevojshme dhe pastrimin e qytetit ne prag te sezonit te ri turistik, Mjedisi SOT nisi si sot, 14 vite me pare rrugetimin e tij si nje medium i nevojshem per te informuar audiencen mbi ngjarjet mjedisore ne vend, rajon dhe bote. Nder vite gjate tranzicionit, gazetaria mjedisore perfaqesohej nga artikuj e kronikat e rastesishme ne mediat e shkruara dhe elektronike. Ato pak lajme mjedisore, ne televizione humbnin ne morine e informacionit, ndersa neper gazeta ´ngjesheshin´ nepercepat e faqeve. Nevoja per nje ze te unifikuar e me te forte ne boten e informacionit mjedisor solli botimin e buletinit elektronik “Mjedisi SOT”, ku perfshihen lajmet dhe artikujt e perditshem ne fushen e mjedisit, botuar cdo dite ne median e shkruar apo ate elektronike, si dhe contribute te autoreve tendryshem ne kuader te revistes. Nje burim i lire, i vazhdueshem dhe i gjithanshem informacioni ne fushen e mjedisit, Mjedisi SOT nuk preket nga asnje axhende editoriale, pasi informacioni eshte pasqyrim transparent i autoreve te ndryshem ne median vendase e te huaj, pavaresisht pikepamjeve te tyre.

Po ne vitin 2000, pak muaj me vone, duke u ndergjegjesuar per rrjetin e gjere te bashkepunetoreve te saj dhe ekspertizen ne rritjen e fushave kyçe te mjedisit, REC ndjeu detyrimin per te kontribuar drejteperdrejte ne informimin publik, ndaj mundesoi botimin e revistes periodike me te njejtin titull. Fillimisht e perdyjavshme, e me tej si nje reviste e plote periodike, me artikuj e analiza, ne formen qe botohet edhe aktualisht. Pas 14 vitesh, jane qindra studiues dhe eksperte mjedisore, qe jane bere pjese e revistes, duke dhene kontributin me artikuj dhe analiza qe shpesh kane qene burim alternative informacioni per çeshtje te rendesishme.

Paçka sfidave dhe zhvillimeve te tranzicionit Mjedisi SOT asnjehere nuk pushoi se botuari e nuk ndaloi se foluri problematiken aktuale dhe informin e gjere ne fushen e mjedisit. Zhvillimi i ´Mjedisit Sot´, krahas mbeshtetjes qe Qendra Rajonale e Mjedisit ka dedikuar per ngritjen e nivelit te raportimit ne fushen e mjedisit ne vend nepermjet iniciativave te ndryshme, i dha nje nxitje lajmit mjedisor ne median e shkruar dhe ate elektronike.

Aktualisht buletini informativ i perditshem shperndahet ne rreth 4000 adresa elektronike, nderkohe qe revista periodike Mjedisi Sot ka nje tirazh prej 400 kopje, me mjaft visitore edhe ne faqen e saj online www.mjedisisot.info

Me zhvillimin dhe perhapjen e medias sociale, tashme Mjedisi SOT ka me shume se 2000 miq edhe ne facebook, ndersa blogu: http://mjedisisot.blogspot.com/   i dedikohet nje audience me te specializuar ne fushen e mjedisit, ku mund te gjeni shkrime nga ekspertet mjedisore per çeshtjet e dites.

Perveç te tjerave Mjedisi SOT, gezon nje arkive te gjere te te gjitha lajmeve dhe artikujve mjedisore ne 14 vitet e fundit te botuara ne median e shkruar dhe ate elektronike. Ky arkiv eshte i disponueshem per te gjithe gazetaret apo studiuesit. Trashegimia e lajmeve te Mjedisit SOT qe nis 14 vjet me pare, eshte nje reflektim per te kaluaren, por edhe nje perballje e ve rtete me te tashmen. Sepse ai lajm qe hapi Mjedisin Sot, 14 vjet me pare mbi nevojen e permiresimit te infrastruktures ne qytetin e Pogradecit mund te shkruhet edhe sot ne prag te çeljes se sezonit te ri turistik te vitit 2014…