Adresimi i nevojave dhe promovimi i kontributit te grave ne zhvillimin rural eshte domosdoshmeri

Nga Almira XhembullaKeshilltare per Avokatesine dhe Ceshtjet Gjinore CNVP

Qe ne fillimet e punes sime me programet e ndergjegjesimit ne nivel fshati a komune vija re mungesen e atyre qe me se shumti ishin te perfshire ne aktivitetet pyjore.  Me bente pershtypje qe mosha mesatare e pjesemarresve qe per hir te se vertetes ishin kryesisht burra, ishte mbi 55 vjec, se te rrinjte kishin emigruar. Bashke me koleget diskutonim shpesh per kete dhe si mund ta adresonim sic duhet informacionin tek ata qe me te vertete ishin perdorues te pyjeve dhe kullotave.

Nje dite ne nje takim ne fshatin Shtushen ne komunen e Shupenzes mendova te kontaktoj direkt me grate. Nderkohe qe koleget vazhdonin takimin une u shkeputa per pak kohe dhe trokita ne deren e pare. Nje grua ne moshe por  shume babaxhane me ftoi brenda dhe une fillova te diskutoj me to mbi problemet, hallet dhe  perfshirjen e tyre ne aktivitetet pyjore. Nuset dhe vajzat  e shpise me treguan duart … “kemi qene gjithe diten duke mbledhur lule” (qe ne Diber nenkupton bime mjekesesore) me thane. U cudita kur filluan te me tregojne edhe per menyren se si e mblidhnin gjethin dhe si kujeseshin per mos e demtuar zabelin.

Qe nga ajo kohe ne filluam qe gjithmone e me shume te kemi ne konsiderate qe grate e perdorin rregullisht pyllin e kulloten dhe disa prej tyre perpiqen edhe te shesin dicka. Gjate ketyre viteve ne saje te projekteve e inisiativave te ndryshme lokale e kombetare, perfshirja e grave filloi te behej gjithnje e me shume e dukshme.

Ne projektet zhvilluese eshte e rendesishme qe nderhyrjet te behen ne baze te analizave dhe vleresimeve reale te situates. Eshte perparesi e jona qe kemi nje pozicionim lokal shume te mire dhe jemi partnere te ngushte me Shoqatat dhe Federatat e Pyjeve Komunal ne 9 qarqe te vendit.

Ne kuader te projektit “Fuqizimi I Qendrueshem I Pyjeve Komunal” financuar nga Ambasada Suedeze ne patem mundesi te vleresojme dhe te mbeshtesim grate perdoruese te pyjeve ne zonat rurale. Mbeshtetja u fokusua ne dy drejtime kryesore : 1) pjesemarrja dhe perfaqesimi  ne vendimarrje dhe 2) fuqizimi ekonomik.

Te them te drejten skuadra ne fillim e shikonte si sfide kete komponent te nderthurur te projektit. Ne kishim disa inisiativa te mira ne rajonin e Dibres dhe te Korces por ato nuk mjaftonin megjithese na sherbyen si modele referimi gjate gjithe projektit.

Ajo cka une mendoj qe beri qe ne te arrinim objektivat ne kete drejtim ka 3 elemente kryesor:

-Pozicionimi i mire ne nivel lokal ( Shoqatat qene dashamirese dhe e mirepriten idene e perfshirjes se grave)

-Puna me grupet e vecanta te grave per te rritur kapacitetet e tyre me qellim  venien e tyre ne pozita te favorshme ne diskutime me burrat

-Krijimi I mundesive per te rritur te ardhurat ekonomike si nje nga mundesite me te mira per ti pozicionuar dhe profilizuar me mire.

Personalisht qe prej 10 vjetesh kam punuar ne drejtim te adresimit te nevojave te grave dhe mbeshtetjes per promovimin e kontributit te tyre ne zhvillimin rural. Eksperiencat me grupet prodhuese te grave te ngritura nga Agritra-Vizion me mbeshtetjen e disa donatoreve ku ne si organzate kemi dhene asistence teknike ne te gjitha hapat, me ndihmoi ne punen time ne 3 rajone Elbasan, Shkoder e Diber te kontribuoj ne realizimin e aktiviteteve qe kishin te bejne me perfshirjen e grave ne pyje.

Strategjia Gjinore ne Pyje dhe Strategjia per Arroret qe u pergaditen nga skuadra e CNVP-se ishin dokumentet kryesore ku u fokusua puna.

Duhet te theksoj qe e gjithe skuadra se bashku me perfaqesuesit e Federatave dhe Shoqatave te Pyjeve (shume prej tyre u trajnuan si trajnere per ceshtjet gjinore) e sfiduan ne nje fare menyre konceptin qe sektori I pyjeve ju perket burrave. Sot ne ndihemi mire me modelet e grave qe kemi mbeshtetur. Shoqatat e Pyjeve ne komunat pilot te projektit ne shumicen e rasteve kane deri ne 30% gra ne bordet e tyre. Ne panairet qe organizohen jo vetem nga CNVP por edhe nga organizma te tjere Shoqatat e Pyjeve dhe vecanerisht grupet e grave paraqiten ne menyre dinjitoze. Tashme shume prej tyre e kane kuptuar  vleren dhe rendesine e promovimit dhe marketimit te produkteve.

Te punuarit me modele dhe promovimi i tyre eshte nje qasje qe ne na ka rezultuar e sukseshme, por duhet te pranojme qe duhet akoma shume pune ne drejtim te ndergjegjesimit te te gjithe aktoreve edhe vete grave ne rendesine dhe domosdoshmerine e perfshirjes dhe krijimin e shanceve dhe mundesive te barabarta edhe ne sektorin e Pyjeve.

Adresimi si duhet i nevojave dhe vleresimi real i kontributit te grave ne sektor ka akoma disa pengesa qe lidhen qofte me lehtesirat ligjore qofte me lehtesirat fiskale. Ceshtja e pronesise behet shpesh nje pengese per grate per te perfituar nga  skemat mbeshtetese, mikrokredite apo  mekanizma te tjere nxites. Subvencionet edhe pse kane kredite shtese per grupet apo fermeret  gra kjo nuk eshte e mjaftueshme dhe ne nivelin e duhur.

Ne fund do desha te falenderoja grate e zonja te Shkrelit, Shllakut, Gjinarit, Orenjes, Ulzes, Zerqanit dhe Melanit dhe te gjitha komunave te tjera per kontributin dhe vlerat qe kane treguar gjate perfshshirjes ne aktivitete ne te gjitha nivelet.

Ju uroj te gjitha nenave, grave e vajzave gezuar festen dhe ju bej thirrje te mos rreshtin se kerkuari vleresim dhe mirenjohje per kontributin e vecante qe japin ne drejtim te mireqenies dhe zhvillimit!